3 listopada 1957: Łajka pierwszym psem w kosmosie

Łajka - interia.pl

Kojarzycie ten uroczy pyszczek?

Tak, to Łajka. Ta suczka mieszańca urodziła się około roku 1955. Od szczeniaka błąkała się po Moskwie aż do 1957 roku, kiedy została zabrana do Instytutu Medycyny Lotniczej, gdzie wraz z 9 innymi psami miała przejść trening do badań dotyczących eksploracji kosmosu.

Psy miały zostać przyzwyczajane do ciasnych pomieszczeń, kaftanów ochronnych ograniczających ruchy. Wszystkie psy, które zniosły te próby zakwalifikowały się do drugiego etapu, który polegał na oswojeniu z wibracjami, hałasem i przyspieszeniem. Do etapu hermetycznej kapsuły dostało się 6 psów. Tam badano wpływ ciśnienia, temperatury i składu gazów na zachowanie zwierząt. Następny etap przyzwyczajał przyszłych kosmonautów do urządzenia umożliwiającego wypróżnianie.

Baby i Albina w trakcie badań - chaltlib.ru

Suczka nie radziła sobie najlepiej z całej grupy. Wybitne osiągnięcia miała Albina. Dobrze radziła sobie również Muszka. Mimo to właśnie Łajka została wybrana do lotu w Sputniku 2.

Pies został wysłany w kosmos, aby przeprowadzić na nim eksperymenty biomedyczne przed wysłaniem tam pierwszego człowieka. W trakcie startu, lotu na orbitę oraz w stanie nieważkości nie wykryto żadnych nieprawidłowości w przebiegu fizjologicznych funkcji organizmu psa oraz żadnych negatywnych skutków promieniowania kosmicznego. Jedynym niepokojącym czynnikiem wykazanym przez urządzenia był silny stres spowodowany najprawdopodobniej przez nadmierny hałas i mocne wibracje.

O tym, że Łajka zmarła podczas lotu wiadomo było już po kilku dniach od startu Sputnika. Pierwotnie podano, że pies przeżył kilka dni, a jego śmierć była spowodowana hipoksją*. Dopiero w 2002 roku na nowo odkryto przerażające fakty. Pies zmarł po kilku godzinach lotu (ok. 7 h) na wskutek przegrzania i ogromnego stresu. Nieodczepienie się rakiety nośnej spowodowało wzrost temperatury wewnątrz kapsuły do ponad 40°C. Co gorsza, naukowcy wcale nie zamierzali sprowadzać jej na Ziemię. Gdyby suczka przeżyła kilka dni, po 10 dniach otrzymałaby zatrutą karmę.

Pomnik Łajki - financninoviny.cz

Suczka początkowo nazywała się Kudriawka (Kędziorek) lub Limonczik (Cytrynka). Na chwilę przed włożeniem jej do kapsuły zmieniono jej imię na Łajka co po rosyjsku oznacza szczekaczka.

Pierwszy pies w kosmosie ma własny pomnik, który został odsłonięty w kwietniu 2008 roku niedaleko Państwowego Instytutu Badawczego Medycyny Wojskowej Rosyjskiego Ministerstwa Obrony, gdzie niegdyś prowadzono nad nim badania.

Dziś mija 55 rocznica jej śmierci.

Galeria zdjęć:

Łajka przed startem w kaftanie - lupiga.com

Łajka, kapsuła w tle - chaltib.ru

Łajka w kapsule - chaltib.ru

* Hipoksja – niedobór tlenu w tkankach powstający w wyniku zmniejszonej dyfuzji tlenu w płucach (hipoksja hipoksemiczna) lub zaburzenia transportu tlenu przez krew do tkanek (hipoksja ischemiczna).

źródło: wikipedia.org, chaltib.ru